شهدای ارداق

	ملا علی قاضی ارداقی زادروز روستای ارداق, قزوین درگذشت ۱۲۸۷ خورشیدی باغشاه, تهران علت مرگ مبارز مشروطه آرامگاه محدوده فعلی باغشاه ملیت ایرانی پیشه روحانی، خطیب شناخته‌شده برای از پیشگامان آموزش نوین در ایران از کشته‌شدگان جنبش مشروطه ایران لقب قاضی ارداقی دوره استبداد صغیر جنبش مشروطه مذهب شیعه

ملا علی، معروف به قاضی ارداقی و مشهور به «حاج آقا»، روحانی شیعه ایرانی، از پیشگامان آموزش نوین در ایران و از کشته‌شدگان جنبش مشروطه ایران بود.

او فرزند ملا تقی بود و در روستای ارداق قزوین به دنیا آمد. پس از تحصیلات ابتدایی به جامه روحانیت درآمد و بعد از قضات معتبر عدلیه شد.

در سال ۱۲۸۳ شمسی چند نفر از تجددخواهان قزوین به سرپرستی «میرزا صالح خان باغمیشه‌ای تبریزی»، فرماندار قزوین، انجمنی به نام «انجمن معارف» تشکیل دادند و مدرسه‌ای با نام «امید» بر پا کردند. این مدرسه اولین مدرسه به شیوه نوین در قزوین بود. مدرسه در شرق عالی قاپو واقع بود و چهار کلاس داشت. قاضی ارداقی که خود از اعضای انجمن معارف بود به مدیریت مدرسه برگزیده شد.^[۱]

او در جریان نخستین انتخابات قزوین برای مجلس شورای ملی نقش فعالی داشت و شب‌نامه‌های ژلاتینی انتشار می داد و در اجتماعات شرکت می‌کرد. پس از صدور فرمان مشروطه به تهران رفت. در جریان درگیری مشروطه‌خواهان با محمد علیشاه، در کنار جهانگیرخان صوراسرافیل، سیدجمال واعظ و ملک المتکلمین قرار گرفت.

چگونگی مرگ وی

در دوره استبداد صغیر وی به همراه عده زیادی از آزادیخواهان و وکلای مجلس برای دفاع از مشروطه و مجلس در ساختمان مجلس تجمع کرده بودند. پس از آنکه مجلس توسط محمدعلی شاه به توپ بسته شد، جمعی از آزادیخواهان دستگیر و در غل و زنجیر روانه باغشاه شدند، وی در زمره دستگیرشدگان بود. قاضی صدای گرم و گیرایی داشت و شبی در حبس این شعر را می خواند:

دو روز بعد از آن شب او را با استریکنین مسموم کردند و با تشنج و زجر در زنجیر درگذشت. وی پس از جهانگیرخان صوراسرافیل و ملک‌المتکلمین سومین فردی است که در سال ۱۲۸۷ هجری شمسی در ماجرای باغشاه بعداز شکنجه کشته شد.

آرامگاه